ResMan

Pod względem stopnia zinformatyzowania urzędów i ich dostępności przez Internet Polska wciąż nie może się równać np. z Estonią, gdzie obywatele mogą brać udział w wyborach poprzez sieć. Polski e-urząd powoli staje się jednak faktem. Liczba spraw, które można załatwić, nie ruszając się sprzed ekranu komputera, w 2008 roku wyraźnie się zwiększyła.

Wiele zmian wiąże się z upowszechnieniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. W świetle prawa ma on taką samą moc jak odręczna sygnatura. Kosztuje ok. 300 zł rocznie.

Podpisz się bezpiecznie

Wydawaniem e-podpisów zajmują się w Polsce tylko trzy firmy: Unizeto, Krajowa Izba Rozliczeniowa i Polskie Centrum Certyfikacji Elektronicznej będące częścią Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Mimo niemałej ceny popularność podpisów kwalifikowanych, zwanych też bezpiecznymi, rośnie. Nic dziwnego, dla osób prywatnych i firm chcących sobie zaoszczędzić wycieczek do urzędów posiadanie e-podpisu to konieczność.

Dokumenty do ZUS

Pisma w postaci elektronicznej można wysyłać do ZUS już od 1999 r. za pośrednictwem programu Płatnik. W pewnych przypadkach kwalifikowany podpis elektroniczny nie jest wymagany. Można go zastąpić tzw. podpisem niekwalifikowanym wydanym przez ZUS. Ale uwaga: od 21 lipca 2008 roku ZUS nie wydaje już takich podpisów. Starych można używać, dopóki nie minie termin ich ważności (zazwyczaj wydawano je na rok). Wszystkie podpisy wystawione po 21 lipca są certyfikowane, czyli pochodzą od Unizeto, PWPW lub KIR.

Nawet jeśli stary e-podpis wydany przez ZUS będzie ważny jeszcze przez dłuższy czas, warto się już teraz wyposażyć w kwalifikowany. Umożliwi to składanie dokumentów do ZUS przez Elektroniczny Urząd Podawczy (www.eup.zus.pl).

Płatnik może w ten sposób złożyć wnioski o:

- wydanie zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami (ZUS-EWN),

- zwrot nadpłaconych składek (ZUS-EZS),

- zaświadczenie o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS-EWZ),

- ustalenie przekroczenia rocznej granicy podstawy wymiaru składek (ZUS-EPW),

- udostępnienie programu Płatnik (ZUS-EWP),

- reklamację informacji o stanie konta osoby ubezpieczonej (ZUS-ERU).

Pokwitowanie, że dokument został złożony przez Elektroniczny Urząd Podawczy, otrzymuje się pocztą elektroniczną. Tą samą drogą (w postaci plików PDF) możemy też otrzymać odpowiedź ZUS na nasze pismo. Wcześniej trzeba jednak zadeklarować, czy wolimy ją dostać e-mailem, czy tradycyjną pocztą. Wyjątkiem są zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami; zawsze wysyłane są tradycyjną pocztą.

Nie ruszając się zza biurka, za pośrednictwem programu Płatnik, można także pobrać z ZUS wyciągi z Centralnego Rejestru Ubezpieczonych (zawiera aktualne dane ubezpieczonych związanych z płatnikiem). By skorzystać z tej funkcji, będzie potrzebny stary podpis elektroniczny wystawiony przez ZUS.

E-podatki

Kwalifikowany podpis elektroniczny będzie konieczny także przy rozliczaniu się z fiskusem przez Internet. Nim to zrobimy, musimy się jednak wybrać do urzędu skarbowego i złożyć tradycyjny podpis na zawiadomieniu, że zamierzamy składać deklaracje drogą elektroniczną (formularze ZAW-E1 i ZAW E-2).

W 2008 roku nastąpiły wielkie zmiany w e-podatkach. System e-Deklaracje zastąpił e-Poltax, w którym wcześniej rozliczali się podatnicy osiągający rocznie przychody powyżej 5 mln euro. Dziś w e-deklaracjach mogą się rozliczać wszyscy podatnicy.

Wysyłanie PIT w nowym systemie umożliwiają tzw. wtyczki, czyli małe programy, które można ściągnąć ze strony www.e-deklaracje.gov.pl (tam też znajdują się szczegółowe instrukcje). Wtyczki są przeznaczone do darmowego programu Adobe Reader, jednego z najpowszechniejszych narzędzi służących do odczytu i edycji dokumentów w formacie PDF. Wzbogacają one program o tzw. formularze interaktywne do wysyłania deklaracji.

300 zł płaci się rocznie w Polsce za korzystanie z kwalifikowanego podpisu elektronicznego

Niestety, choć Adobe Reader działa na kilku systemach operacyjnych, wysłać PIT przez Internet mogą tylko użytkownicy Microsoft Windows. Firmy pracujące np. na systemach Apple czy z rodziny Linux muszą się wyposażyć w co najmniej jeden komputer z systemem Microsoftu przeznaczony do wypełniania i wysyłania e-deklaracji.

Rodzaje deklaracji PIT, które można przesłać elektronicznie, określa rozporządzenie ministra finansów. Można je znaleźć na stronie www.e-deklaracje.pl. Zawiera ono listę ponad 50 dokumentów, w tym PIT rocznych: 36, 36L, 37, 38.

ePUAP, czyli skrzynka

Elektroniczna Platforma Us- ług Administracji Publicznej jest skierowana zarówno do osób indywidualnych, jak i przedsiębiorców. Także tu posiadanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego to konieczność.

EPUAP wszedł w życie 1 maja 2008 roku. Wprowadzenie tego systemu w wielkim skrócie oznacza zobowiązanie administracji publicznej do przyjmowania dokumentów w postaci elektronicznej. Podania czy wnioski można składać w tzw. elektronicznej skrzynce podawczej na stronie internetowej urzędu.

Stopień wdrożenia ePUAP jest zróżnicowany. Warto więc sprawdzić, jakiego typu dokumenty można składać w konkretnym urzędzie.

Dla samorządowców jednym z wzorców jest Urząd Miasta Poznania. Umożliwia on przedsiębiorcom bez ruszania się sprzed komputera m.in.:

- zarejestrowanie działalności gospodarczej,

- zmianę wpisu w ewidencji działalności gospodarczej,

- zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej,

- wystąpienie o duplikat dokumentu z ewidencji gospodarczej,

- złożenie podania o koncesję na sprzedaż alkoholu.

Jednak, jak pokazał ranking innowacyjnych samorządów przygotowany przez „Rz” (opublikowany w dodatku „Ranking Samorządów” 18 lipca 2008 r.), nie wszędzie jest tak dobrze. Jakość internetowych relacji firma – urząd jeszcze długo będzie różna w zależności od miejsca, w którym działa przedsiębiorca.

Czy będzie nowy podpis

Choć certyfikowane e-podpisy sprzedają się coraz lepiej, tempo rozwoju e-administracji nie zadowala resortów spraw wewnętrznych i gospodarki. Za jedną z przeszkód uznawane są wysokie ceny e-podpisów. Dlatego Ministerstwo Gospodarki kończy właśnie prace nad projektem nowelizacji ustawy o podpisie elektronicznym. Ma być wprowadzony nowy rodzaj podpisu, nazwany roboczo zaawansowanym. Będzie to pośrednie rozwiązanie między podpisami starszego typu (jedynie potwierdzały tożsamość) a podpisami kwalifikowanymi (prawnie równoważne z odręczną sygnaturą). Jak dowiedziała się „Rz”, projekt zmiany w przepisach prawdopodobnie jeszcze w tym roku zostanie przesłany do Sejmu.

 

 

Więcej...